Lezing over kerkgewaden tijdens en na de beeldenstorm
Aangeleverd
Dr. Richard de Beer is consulent/conservator van oud katholiek erfgoed bij Museum Catharijneconvent te Utrecht. Hij deed onderzoek naar de geschiedenis die religieuze gewaden ons vertellen. Op 4 oktober geeft hij een lezing over identiteit en verdrukking van katholieken in de jonge Republiek. Een frisse kijk op een “stoffige” geschiedenis waarin vrouwen een hoofdrol spelen.
Na de beeldenstorm werden katholieken naar de marge van de samenleving verdreven. Hun kerken kwamen in handen van protestanten. Pas in de loop van de zeventiende eeuw ontstonden er schuilkerken. In de stad waren dit vaak naast elkaar gelegen woonhuizen die onderling verbonden werden. Van buiten kon je niet zien dat er achter de gevels een kerkzaal schuil ging. Veel kerkelijke gebruiksvoorwerpen en liturgische kleding waren verloren gegaan door vernieling en plundering. Maar sommige spullen waren tijdig veilig verborgen. De gelovigen brachten zoveel mogelijk bijeen van wat er nog her en der bewaard gebleven was. Al aan het einde van de zestiende eeuw begonnen ze teruggevonden kerkzilver en andere kostbaarheden, zoals rijk versierde kerkgewaden, opnieuw te inventariseren.
De religieuze gewaden werden zorgvuldig hersteld en versteld. Ornamenten en kostbare borduursels met gouddraad en brokaat werden voorzichtig overgezet op een nieuwe ondergrond. De stoffen die daarvoor gebruikt werden, de dessins en borduurtechnieken en de modellen van de gewaden waren naar de gangbare mode van die tijd. Zo bieden deze gewaden een bijzonder inkijkje in het leven van de katholieken in de Republiek, tijdens de roerige periode 1580-1650 na beeldenstorm en reformatie.
Dr. Richard de Beer is consulent/conservator van oud katholiek erfgoed bij Museum Catharijneconvent te Utrecht. Hij deed onderzoek naar de geschiedenis die religieuze gewaden ons vertellen. In zijn proefschrift vraagt De Beer zich af hoe vormgeving en symboliek in kerkgewaden werden toegepast om het verleden van de kerk te bevestigen, en ook om de kerk van binnenuit te vernieuwen.
Aan de hand van de unieke collectie kerkelijk textiel van Museum Catharijneconvent, gecombineerd met archiefonderzoek en literatuurstudie, vertelt De Beer een nieuw verhaal over identiteit en verdrukking van katholieken in de jonge Republiek. Een frisse kijk op een “stoffige” geschiedenis waarin vrouwen een hoofdrol spelen.
Datum: woensdag 4 oktober 2023
Locatie: Verenigingsgebouw De Bolder
Aanvang van de lezing: 19:30 uur
Adres: Bloemstraat 124 te IJmuiden
Toegang: gratis
Foto’s: Rood kazuifel ca 1590-1600; bij inventarisatie aangetroffen in oud-katholieke kerk te IJmuiden, thans ondergebracht in Museum Catharijne Convent te Utrecht
