Scepsis over nieuw afvalsysteem in Velsen

Bericht door mediapartner NH Nieuws

Velsenaren hebben hun twijfels bij het nieuwe afvalsysteem van de gemeente. Ze denken dat er straks meer vuilnis op straat komt te liggen en zijn bang dat ze er nóg een hoge rekening bij krijgen, terwijl het leven de laatste tijd al zoveel duurder is geworden. De gemeente wil met de maatregelen de berg afval en de kosten voor zijn inwoners juist terugbrengen met het nieuwe systeem, dat per 1 januari ingaat.

Voor elke zak restafval die de bak ingaat, gaan Velsenaren in het nieuwe jaar betalen. Dat komt bovenop een vast bedrag aan het begin van het jaar. Op die manier wil de gemeente zijn inwoners alle papier, plastic, glas, GFT en meer van het restafval laten scheiden.

Win-win-win denkt de gemeente: minder restafval, betere scheiding én bewoners betalen in totaal, als ze het goed doen, veel minder geld voor afvalscheiding dan ze nu doen. Vuilverwerking wordt volgens de gemeente steeds duurder en op deze manier is alles en iedereen beter uit, van de mensen tot het milieu.

Maar sommige Velsenaren hebben er niet zo’n goed gevoel over: om geld te besparen, kunnen hun mede-inwoners het vuilnis ook gewoon níet in de bak doen en het hele systeem omzeilen. Met rommel op straat als gevolg.

Claudia uit Velsen-Noord en Linda uit Velserbroek hebben voor zichzelf wel een oplossing bedacht. “Dan breng ik m’n afval wel naar Amsterdam”, zeggen de twee allebei

Linda: “Ik wíl graag afval scheiden en dat het netjes blijft op straat. Maar als het veel geld kost wordt het me wel moeilijk gemaakt. Ik moet elke week twee keer naar Amsterdam voor mijn werk. Daar staat voor de deur een ondergrondse bak, waar je gratis en zonder pasje je afval in kan doen.”

Of dat nou de bedoeling is van het systeem, betwijfelt Linda, maar zo gooit ze het tenminste nog netjes weg. “En het scheelt me zó honderd euro in het jaar. Daarvan kan ik ook een leuk happie eten.”

Maar niet iedereen kan makkelijk vanuit Velsen naar Amsterdam, of wíl zijn of haar troep überhaupt netjes opruimen. Dat laatste ziet Bert Mooijekind, met vier andere trandelaars (troep-opruimende wandelaars) in Driehuis iedere week. 

“Op het moment dat je een afvalzak hebt waar verder geen persoonsgegevens inzitten, dan kan het gebeuren dat mensen denken: ‘ik kan het beter naast de bak zetten dan erin gooien’. Dat is wel een situatie die gaat ontstaan”, denkt Bert Mooijekind.

Dat gebeurt volgens hem nu al. “Er zijn een heleboel mensen die attent met restafval omgaan en het netjes opruimen. Maar er zijn er ook veel die dat helemaal niet doen. Naast de kerk in Driehuis staan bijvoorbeeld afvalbakken, en daar zie ik constant van alles naast staan. Ik ben bang dat dat meer gaat worden.”

Het regelmatige trandel-rondje door Driehuis levert volgens hem ook nu, voor de invoering van het nieuwe systeem, een paar volle zakken aan zwerfvuil op. Mooijekind: “De vraag blijft bestaan: hoe gaat het straks lopen? De mensen die echt niet willen scheiden, zullen hier waarschijnlijk niet door getriggerd worden. Als ik diep in m’n hart kijk, geloof ik niet dat het echt gaat werken.”

Het nieuwe afvalsysteem
In het nieuwe systeem betalen Velsenaren straks aan het begin van het jaar, zoals altijd, een bedrag voor afvalstoffenheffing. Dat wordt in 2024 (komende januari dus nog niet) waarschijnlijk 340 euro. Dat is minder dan dit jaar: ruim 20 euro minder dan mensen die alleen wonen en bijna 60 euro minder dan meerpersoonshuishoudens.

Maar er komt in 2024 wel een variabel deel op. Per weggegooide zak in de ondergrondse container, of per geleegde kliko betaal je een bedrag, afhankelijk van de grootte van de vuilniszak of de kliko. Dat wordt bijgehouden met een chip. Die zit óf in de kliko, óf in de pas om de container mee te openen. Op de site van de gemeente kan je berekenen hoeveel geld je daarmee per jaar kwijt zal zijn.

In 2023 betaalt iedereen nog een hoger vast bedrag en nog geen variabel bedrag, maar houdt de chip wel alle stortingen bij. Zo schat de gemeente in hoeveel belasting zij vanaf 2024 per persoon gaan rekenen.

De gemeente denkt wél dat de nieuwe afvalbelasting gaat werken. “We gaan ervan uit dat iedereen graag in een schone en leefbare buurt wil wonen.” 

En anders is er een financiële prikkel: dumpingen naast de bakken en verkeerd gesorteerd afval, moet de gemeente beide tegen hoge prijzen laten verwerken. Dat rekent de gemeente weer door aan zijn inwoners in het vaste deel van de afvalheffing van het volgende jaar. En zo ‘betalen ze die uiteindelijk zelf’.

Weerstand
Afvalcoaches zijn de afgelopen tijd de wijk in gegaan om allerlei vragen te beantwoorden over het nieuwe recycletarief. Volgens de gemeente blijkt uit hun rapportages dat 64 procent van de ruim 600 gesproken Velsenaren achter de nieuwe recycle-regels staan. 

“De meeste weerstand komt van mensen die slecht tot niet afval scheiden”, zegt hun werkgever. de  HVC groep in een reactie. “Mensen die al langer hun afval scheiden en dit goed doen, staan er heel anders in. Zij zien hoe weinig restafval er over blijft als je goed je afval scheidt.”

Volgens de gemeente zal er in het begin meer afval naast de bakken gedumpt worden, maar wordt dat daarna langzaam minder. Zo zou dat ook in andere gemeenten zijn gegaan. Bewoners Linda en Claudia verwachten eerder dat het andersom is: “In Amsterdam moest je eerst meer scheiden en zijn ze daar later op teruggekomen.”