Debat over het debat
Redactioneel commentaar namens de redactie:
Er stond eigenlijk niets op de agenda, maar toch werd donderdag 28 januari 2016 een gedenkwaardige avond in deze raadsperiode. Helaas werd het bepaald geen hoogtepunt. Met de manier waarop een interpellatiedebat werd aangevraagd en uitgevoerd, hebben de raadsleden mogelijk ook de laatste paar verstokte volgers van de plaatselijke politiek van zich vervreemd.
De reacties via sociale media waren voor Velsense begrippen opvallend talrijk en negatief. Onze uitzendingen van de gemeenteraad worden blijkbaar beter bekeken dan sommige criticasters denken. En de kijkers hadden goed in de gaten dat het nogal beschamend was waar ze naar zaten te kijken. ‘Ik haak af, dit kan ik niet met droge ogen aanzien’, aldus een toeschouwer via Facebook. Een twitteraar vond het juist wel vermakelijk: ‘wat een hopeloos en kansloos interpellatieverzoek! Het levert wel amusante tv op.’ Een derde kijker sloeg de spijker op z’n kop. ‘Nooit meer een interpellatiedebat. De oppositie heeft zichzelf leuk buitenspel gezet.’
Wat was er gebeurd? Het leek erop dat de gezamenlijke oppositie eindelijk een stok had gevonden waarmee ze het college een keer kon slaan. Tot nu toe ging het er opvallend lief aan toe in deze raadsperiode. Eerder spraken we zelfs al over een knufffelraad. Maar nu was er aanleiding om serieus uit te halen. De zogenaamde rekenkamercommissie had geconstateerd dat de administratie en financiële afwikkeling van bijvoorbeeld grote projecten in Velsen ondanks eerdere aanbevelingen ter verbetering anno 2015 nog steeds onvolkomenheden kende. De accountant had een aantal verbeterpunten voorgesteld, die nodig moesten worden doorgevoerd.
Daarom kwam de oppositie met een ‘wake-up call’, zoals woordvoerder Leen de Winter van de Christen Unie het verwoordde. Samen met Velsen Lokaal, Groen Links, SP, Forza! en Beryl Dreijer vroeg hij een interpellatiedebat aan. Dit is nogal een zwaar middel om in te zetten. Het was nog net geen motie van wantrouwen voor wethouder financiën Arjen Verkaik (VVD), die toch wat zenuwachtig moet zijn geworden omdat hij op deze manier op het matje werd geroepen. Terwijl het vooral beleid van zijn voorgangers betrof en hij juist met een groot aantal van de verbeterpunten aan de slag was gegaan.
De oppositiepartijen hadden ook de coalitiepartijen D66, VVD, LGV, PvdA en CDA gevraagd om het interpellatieverzoek te ondersteunen en zo een goed inhoudelijk debat te kunnen voeren, maar dat was volgens laatstgenoemde partijen nogal knullig gegaan. Nog voor zij konden reageren, was het verzoek al bij de griffie ingediend. Daarmee was de strijd eigenlijk al gestreden nog voordat hij moest beginnen. Wat viel te verwachten, gebeuren prompt. De coalitiepartijen sloten de rijen en steunden het college. Sterker nog; zij leidden de aandacht van de inhoud af door te blijven hameren op de onhandige en overdreven wijze waarop de oppositie het had aangepakt.
Het onbetamelijke schouwspel begon met wat VVD-fractievoorzitter Jeroen Verwoort na afloop voor onze camera een ‘metadebat’ noemde. Een debat over het verzoek om een debat, dus nog niet het debat zelf, waarin alle coalitiepartijen aangaven dat het verzoek eigenlijk belachelijk was en het werk van de rekenkamer frustreerde. Hoe kon deze commissie, waarin alle partijen zijn vertegenwoordigd en die wordt geleid door een externe en onafhankelijke voorzitter, goed haar werk doen als er tussendoor in de raad over gedebatteerd moest worden? Er was zelfs verontwaardiging, omdat er op deze wijze informatie zou worden gelekt die vertrouwelijk moest blijven. Naar verluidt maakten ook de coalitiepartijen zich wel degelijk zorgen om de inhoud van het interim-verslag van het rekenkameronderzoek, maar was dit achter gesloten deuren uitgesproken.
Toch stemden de coalitiepartijen in met het interpellatieverzoek, beseffend dat een afwijzing alleen maar nadelig voor hen zou uitpakken. Daarmee zouden zij de verdenking op zich laden dat er wat te verbergen viel en zouden zij het democratisch proces frustreren. Maar van een goed inhoudelijk debat kwam het natuurlijk niet meer. Sterker nog, het interpellatiedebat werd een aanfluiting.
In het debat dat volgde na het metadebat en waarin eindelijk de bevindingen van de rekenkameronderzoek zelf aan de orde moesten komen, ging het ordinaire bakkeleien over de vorm en de aanpak van de oppositiepartijen vrolijk verder. De angel uit het inhoudelijke gedeelte was er al snel uitgehaald, omdat Leen de Winter direct na de antwoorden van de wethouder aangaf vooralsnog te zijn gerustgesteld en de resultaten van het ingezette verbeteringstraject met belangstelling tegemoet zag. Het leek nog even spannend te worden toen hij bij het sluiten van de vergadering toch nog om een schorsing vroeg om met zijn mede-indieners te kunnen overleggen. De wethouder kon al snel opgelucht adem halen, het bleek dat De Winter namens de oppositie een waarderingswoord voor de aanpak en uitleg van het college wilde uitspreken. Er werd dus weer snel teruggeschakeld naar de knuffelstand.
Na afloop ging het voor onze camera’s nog even vrolijk verder. Hoezeer ook de interviewer het in het gesprek tussen Leen de Winter en Jeroen Verwoort vooral over de inhoud wilde hebben, de twee bleven bakkeleien over de manier waarop de oppositie het had aangepakt. Eén inhoudelijke conclusie werd wel voorzichtig getrokken: wellicht is een geheel onafhankelijke rekenkamercommissie zonder raadleden niet zo’n gek idee. Als daar tenminste na deze curieuze en treurig stemmende raadsvergadering nog Velsenaren voor te vinden zijn.
Zie Uitzending Gemist voor de integrale uitzending van de raadsvergadering van 28 januari en de interviews.